بیماری های مغزی آیا تومور مغزی خوش خیم نیاز به شیمی درمانی دارد؟
تومورهای مغزی خوش خیم توده های غیرسرطانی هستند که به دلیل رشد غیر قابل کنترل سلول های مغز ایجاد می شوند. آدنوم، مننژیوما و نوروما سه نوع از شایع ترین انواع تومورهای خوش خیم مغز هستند که هریک از آنها در بخش های مختلفی از مغز ایجاد می شوند و روش درمانی متفاوتی دارند.
اگرچه تومورهای مغزی خوش خیم ماهیت غیرتهاجمی دارند و امکان گسترش آنها به سایر نقاط بدن بسیار محدود می باشد اما رشد تومورهای خوش خیم می تواند بافت ها و اجزای مغز را تحت فشار قرار دهد.
جراحی تومور مغزی و شیمی درمانی دو نمونه از پرکاربردترین روش های درمان اینگونه اختلالات است و اغلب بیماران مبتلا به تومور خوش خیم نیازی به پرتو درمانی ندارند و به کمک این دو روش به بهبودی کامل دست می یابد. البته از روش شیمی درمانی نیز تنها در موراد محدود استفاده می شود و اغلب تومورها به کمک جراحی از مغز خارج می شوند.
درمان اولیه تومور مغزی خوش خیم جراحی مغز و جراحی تومور مغزی است از این رو اغلب تومورهای مغزی خوش خیم را می توان به کمک جراحی به درمان آنها پرداخت و نیازی به شیمی درمانی نیست. اما در برخی مواقع به دلیل رشد بیش از حد تومورهای مغزی، تخلیه نشدن کامل تومور از مغز و باقی ماندن بخش هایی از تومور درون مغز، فرد بیمار نیاز به شیمی درمانی نیز خواهد داشت.
چه زمانی از شیمی درمانی برای درمان تومور خوش خیم استفاده می شود؟
جراحی تومور مغزی و شیمی درمانی دو روش پرکاربرد در نابودی تومور مغزی خوش خیم به حساب می آیند و هدف هر دوی آنها از بین بردن توده های اضافی از مغز است. بیمار مبتلا به تومور مغزی خوش خیم در ابتدا باید تحت عمل جراحی تومور مغزی قرار بگیرد؛ ازاین رو درمان اولیه تومور مغزی خوش خیم جراحی است و اغلب جراحان سعی دارند با کمک انواع روش های جراحی مغز تمامی بخش های تومور را از مغز خارج کنند تا نیازی به شیمی درمانی کردن بیمار نباشد.
خارج کردن تومور به کمک جراحی نیاز به تبحر و توانایی بالای جراح مغز و اعصاب دارد و یک جراح مغز و اعصاب تمام سعی خود را می کند با بکارگیری بهترین و کم تهاجمی روش جراحی، تومور را از مغز خارج کند. امروزه با روی کار آمدن روش جراحی مغز با لیزر، خطرات و عوارض جراحی تومور نیز به حداقل رسیده و جراح مغز و اعصاب بدون باز کردن بخشی از جمجمه و از طریق انرژی لیزر شروع به نابودی توده های اضافی از مغز می کند.
در اغلب موارد بیشتر بیماران به کمک جراحی به بهبودی کامل دست می یابند و نیازی به شیمی درمانی ندارد جراح مغز و اعصاب سعی می کند تمامی تومور را از مغز خارج کند تا بیمار مجدد به عوارض شیمی درمانی نیز دچار نشود. اما در صورتی که تومورها به طور کامل از مغز خارج نشود و تکه هایی از تومور همچنان در مغز باقی بماند در این صورت بیمار نیاز به شیمی درمانی دارد و باید چندین دوره بیمار تحت شیمی درمانی قرار بگیرد.
از این رو از شیمی درمانی برای درمان تومورمغزی خوش خیم در مواردی همچون:
- خارج نشدن کامل تومور از مغز و باقی ماندن بخش هایی از تومور در حین جراحی
- قرار گرفتن تومور خوش خیم در بخش هایی از مغز که دسترسی به آن بخش از طریق جراحی امکان پذیر نیست.
- تومورهای خوش خیمی که از رشد بالایی برخودارند و نمی توان به کمک جراحی جلوی رشد تومور را گرفت
به هر حال قبل از شیمی درمانی بیمار باید به طور حتم تحت جراحی قرار بگیرد همچنین در مواردی بکارگیری جراحی، حتی برای دسترسی کامل به تومور برای شیمی درمانی لازم است. همچنین در مواردی که پزشک تشخیص دهد امکان رشد و بازگشت تومور همچنان بعد از جراحی وجود دارد در این صورت از روش شیمی درمانی برای از بین بردن تومور استفاده می شود.
شیمی درمانی برای درمان تومور مغزی خوش خیم به چه منظوری انجام میشود؟
شیمی درمانی یکی از روش های درمانی در نابودی تومورهاست که در آن از داروهای مخصوص جهت نابودی و حذف تومور و پیشگیری از رشد مجدد تومور استفاده می شود. داروهای بکار رفته در شیمی درمانی، سلول های سرطانی را تحت تاثیر قرار می دهند و با کشت سلول های در حال تقسیم از رشد تومور جلوگیری می شود.
مقدار و دوز دارو نیز بستگی به نوع تومور و مقدار تومور دارد در این راستا ممکن است فقط از یک دارو یا ترکیبی از چند دارو استفاده شود که این داروها ممکن است به صورت مستقیم وارد جریان خون شود یا فقط قسمت های تومور مغزی را مورد هدف قرار دهد.
اثرگذاری و نابودی تومور مغزی خوش خیم به کمک شیمی درمانی تا حد زیادی به سطح و میزان پیشرفت تومور دارد. و در تومورهای خوش خیم این روش تاثیر خوبی دارد و اغلب افراد به کمک جراحی و شیمی درمانی به بهبودی کامل دست یافته اند. هدف از شیمی درمانی برای درمان تومورمغزی خوش خیم شامل:
- شیمی درمانی جلوی پیشرفت تومور را میگیرد و از تکثیر مجدد آنها پیشگیری می کند.
- داروهای شیمی درمانی با هدف قرار دادن منبع غذایی تومور، تومور را وادار به خودکشی می کند.
- شیمی درمانی جلوی رشد و تکثیر رگهای خونی که مسئول خونرسانی به توده های مغزی را مختل می کند.
- شیمی درمانی تقسیم سلولی مغز را معیوب می کند از این رو از تشکیل مجدد تومور در مغز جلوگیری می کند.
مدت زمان و طول دوره شیمی درمانی برای افراد مبتلا به تومور مغزی خوش خیم چقدر می باشد؟
تعیین مدت زمان و دوره شیمی درمانی توسط متخصص سرطان تعیین می شود. متخصص سرطان تعیین می کند که جلسات شیمی درمانی چه زمانی چندین روز در طول هفته ادامه داشته باشد. اما بسته به نوع و پیشرفت تومور مغزی خوش خیم، دوره درمانی ممکن است از یک دوز در یک روز شروع شده و تا چندین هفته هم ادامه داشته باشد که بیشتر افراد مبتلا به تومور خوش خیم چون از طریق جراحی تومور مغزی بخش زیادی از تومور خارج شده تنها به یک الی دو جلسه بیشتر نیاز نخواهند داشت.
فرد مبتلا به تومور قبل از شیمی درمانی باید تحت آزمایش خون و تصویربرداری از مغز قرار بگیرد تا پزشک بداند چه مقدار تومور در مغز باقی مانده و اینکه این فرد توانایی تحمل عوارض شیمی درمانی دارد یا خیر. به طور مکرر در طی شیمی درمانی آزمایش خون تکرار می شود تا اثرگذاری مناسب شیمی درمانی مشخص شود.
با توجه به نوع تومورمغزی خوش خیم داروی تعیین شده دارای انواع مختلفی است که این داروها شامل:
دریافت داروهای خوراکی شیمی درمانی
عموما برای درمان تومورهای مغزی خوش خیم به کمک شیمی درمانی از این نوع روش استفاده می شود. اگر شرایط جسمانی بیمار مساعد باشد بیمار می تواند داروهای شیمی درمانی را در خانه مصرف کند. اما جهت بررسی سطح سلامت بیمار و تعیین میزان اثرگذاری دارو بیمار باید دائما به بیمارستان مراجعه کند.
جدیدترین مقالات:
دریافت داروی شیمی درمانی از طریق تزریق داروی وریدی
تزریق داروی شیمی درمانی باید حتما توسط پرسنل بیمارستان صورت بگیرد. اینگونه داروها ممکن است مستقیما از راه رگ خونی و یا از راه سرم وارد خون شود.تزریق داروی شیمی درمانی برای درمان افراد مبتلا به تومور مغزی خوش خیم عموما به صورت اینتراکتال صورت می گیرد که در این روش دارو به فضای بین بافت های پوشاننده مغز و ستون فقرات تزریق میشود.
بیشتر در مورد تخصص دکتر علیرضا شیخی بدانید:
آیا شیمی درمانی در درمان تومور مغزی خوش خیم با عوارضی همراه است؟
متاسفانه شیمی درمانی یک روش تهاجمی است که می تواند عوارض شدیدی برای بیمار داشته باشد و در برخی مواقع ممکن است بیمار پس از شیمی درمانی به دردهای شدیدی دچار شود که گمان کند بیماری وی مجدد بازگشته است. اما اینگونه نیست و ظهور چنین عوارضی طبیعی است از شایع ترین عوارض بعد از شیمی درمانی می توان به:
حالت تهوع و استفراغ
بیش از هفتاد درصد افرادی که تحت شیمی درمانی قرار گرفته این عوارض وجود دارد و تا مدت ها بعد از شیمی درمانی نیز ممکن است ادامه داشته باشد. پزشک مربوط جهت درمان چنین عارضه ای برای بیمار داروهای ضد تهوع تجویز می نماید.
ریزش مو
افراد مبتلا به تومورهای مغزی خوش خیم که از روش شیمی درمانی برای آنها استفاده می شود بیشتر از سایرین به ریزش مو مبتلا می شوند زیرا داروهای شیمی درمانی باید از طریق جمجمه به مغز برسد. جای هیچ نگرانی نیست موها پس از اتمام دوره درمانی مجدد رشد می کنند و به حالت قبلی خود باز می گردند. در این مواقع ممکن است پوست بیمار خشک و دردناک شود و ناخن ها نیز بسیار نرم و شکننده شوند.
خستگی مفرط
از آنجایی که داروهای شیمی درمانی بر سلول های سالم نیز تاثیر می گذارد از این رو فردی که تحت شیمی درمانی قرار گرفته به طور مداوم احساس خستگی می کند و قادر نیست فعالیت سنگینی انجام دهد از این رو در این مواقع بیشتر از سایر مواقع نیاز به استراحت دارد. البته در مواردی خستگی شدید به دلیل کم شدن گلبول های قرمز خون است. از دیگر علائمی که کمتر شایع است و تنها تعدادی محدودی از افراد به آن دچار می شوند شامل:
-بروز مشکلات شنوایی
-کم شدن تعداد گلبول سفید خون و گلبول قرمز
-کم شدن پلاکت های خون و بروز مشکلات خونریزی
-بی اشتهایی و بروز مشکلات گوارشی
-مشکلات بارداری و باروری هم در خانم ها و آقایون