بیماری های جمجمه کرانیوتومی و همه چیز در مورد آن
جراحی کرانتومی
مغز،عضو مهم و پیچیده ای است که بسیاری از فعالیت های دیگرارکان بدن ازقبیل راه رفتن،تنفس،فکر کردن ،هیجان ها و...راکنترل و تنظیم می کند.وجود هرگونه اختلالی درمغز اختلال هایی ایجاد می کند که گاهی برای از بین این اختلالات راهی جز جراحی وجود نخواهد داشت.
از جمله جراحی های مغز میتوان به کرانیوتومی یا جمجمه بری اشاره کرد.
کرانیوتومی یک عمل جراحی است که در آن قسمتی از استخوان جمجمه به طورموقت جهت دسترسی به بافت مغز برداشته میشود.
انواع جراحی کرانیوتومی
کرانیوتومی سوپرا اوربیال: در این نوع جراحی پزشک با ایجاد یک برش کوچک در ابرو اقدام به برداشتن تومورهای جلویی مغز یا حتی درمان تومور های هیپوفیز میکند زیرا این تومورها در قسمت عصب های بینایی وجود دارند.
کرانیوتومی بیفرونتال توسعه یافته:در این نوع جراحی استخوان برجسته در قسمت پیشانی برداشته میشود این نوع جراحی با ایجاد یک برش در قسمت رویش مو انجام می شود که از آن طریق به پشت چشم دسترسی پیدا می کنند.این روش برای تومور های سخت و سنگین که در جمجمه ایجاد میشود استفاده می شود.این نوع جراحی به علت کمتر دستکاری شدن مغز بهتر است.
کرانیوتومی سوراخ کلید:در این روش یک برش نسبتا کوچک در پشت گوش ایجاد شده و پزشک از آن طریق به مخچه و مغز دسترسی پیدا میکند.
کرانیوتومی اوربیتوزیگوماتیک:در این نوع جراحی خط پشت رویش مو را برش زده و استخوان برجسته پیشانی و گونه را برمیدارند.
کرانیوتومی ترانس لابیرنتین :در این روش یک برش پشت گوش ایجاد کرده از این طریق تعدادی از استخوان های داخل گوش را برمیدارد و بدین صورت به مغز دسترسی پیدا می کنند.یکی از معایب این روش این است که به علت برداشتن کانال های نیم دایره ای در داخل گوش در مواردی منجر به از دست رفتن شنوایی بیمار میشود.
نکاتی که قبل از جراحی باید مدنظر قرار داد
در صورت مصرف داروهای مختلف چه از نوع شیمیایی یاحتی گیاهی باید با پزشک جراح درمیان گذاشته شود زیرا استفاده بعضی از داروها ممکن است بهوش آمدن را ضعیف کند وبیمار به سختی بهوش بیاید.به همین علت ممکن است دکتر تشخیص دهد مصرف برخی از داروها را قبل از جراحی متوقف کنید.
*مصرف هر نوع موادغذایی حتی مایعات وآب نیز در روز جراحی و حداقل 12 ساعت قبل از جراحی ممنوع است.
*در عین حال ممکن است پزشک دارویی را تجویز کند که قبل از عمل حتما باید استفاده کرد در این صورت آن دارو را باید با یک جرعه آب به آهستگی مصرف کرد.
عمل جراحی کرانیوتومی چگونه انجام می گیرد؟
در این عمل بسته به نظرجراح ممکن است بیهوشی عمومی یا بیحسی موضعی انجام میگیرد.جراح به کمک تصویربرداری سی تی اسکن،ام آر ای)محل دقیق ضایعه را مشخص کرده و به کمک تصویرشروع به حذف دقیق محل استخوان کرده تا به ضایعه دسترسی بهتری داشته باشد.
جراح با ایجاد سوراخی برروی جمجمه،جمجمه مورد نظر را برمیدارد و پس از اتمام جراحی،قطعه استخوان جدا شده را توسط تبثت کننده های همچون پیچ و تیتانیوم و سیم ونخ ثابت نگه میدارد و مجدد سرجای خود گذاشته می شود
بیمارپس ازعمل چقدر طول می کشد تا به بهبودی کامل برسد؟
دوره نقاهت این عمل به عوامل زیادی بستگی دارد ازجمله این عوامل عبارتند از :
- شدت بیماری قبل از عمل
- سن بیمار
- سلامت عمومی بیمار قبل و بعد از عمل
- مشکلات عصبی قبل و بعد از عمل
عمل جراحی کرانیوتومی در چه مواردی کاربرد دارد؟
- برای درمان تومورهای مغزی
- برداشتن لخته های خونی ایجاد شده درمغز
- جهت درمان بیماری آنوریسم مغزی
- درمان ناهنجاری عروقی شریانی
- ترمیم شکستگی جمجمه
- درمان ترشحات آبسه مغزی
- قرادادن محرک های عمیق مغزی در بیماران مبتلا به صرع و پارکینسون
عوارض جراحی کرانیوتومی
این عمل به دلیل حساسیتی بالایی که دارد باید حتما توسط جراح متخصص مغز و اعصاب با تجربه بالا انجام گیرد. اگر جراح متخصص ،تخصص کافی را نداشته باشد ممکن است عوارضی از قبیل موراد زیر در فرد ایجاد گردد که این عوارض عبارتند از:
تشنج(معمولا قبل و بعد از اختلالات مغزی این مورد وجود دارد که پزشک جهت کنترل تشنجات پس از عمل داروی ضد تشنج را تجویز می کند)
- انفارکتوس مغزی
- ایجاد عفونت و مننژیت باکتریایی
- خونریزی و شوک کمبود مایعات
- لخته شدن خون و سکته مغزی
- تورم بافت مغز که ممکن است بیمار به عمل جراحی مجدد نیاز داشته باشد.
- نشت مایع مغزی و نخاعی
- در موارد شدیدتر سبب آسیب دائمی مغزنیزمی گردد
مراقبت های پس ازعمل جراحی کرانیوتومی
- در صورت تجویز داروهای ضد تشنج ،حتما داروها را سر موعد خورده شود تا بیماردچار حملات تشنجی نشود.
- محل زخم را تمیز نگه دارد وتا زمان کشیدن بخیه سرباید خشک باقی بماند.
- به نحوه قرار گیری سرتوجه کنید،سر باید در زاویه 30درجه و بالاتراز سطح سینه قرار بگیرد.
- ممکن است شما نیز جزء بیمارانی باشید که داخل بینی یا داخل نای شما لوله ای جهت تغذیه یا تخلیه هوا قرار گرفته باشد.از کشیدن ودرآوردن این لوله خودداری کنید.
- ازچرخاندن بیش از حد سر خودداری کنید.
- سرفه وعطسه های ایجاد شده را کنترل کنید،تا از فشارآمدن به مغز جلوگیری شود
- بعد از جراحی تا 3 هفته شنا کردن ممنوع می باشد.
- حدود 2 تا 3 هفته پس از جراحی بیمار اجازه رانندگی ندارد.
- برای جلوگیری از یبوست بیمار باید غذاهای فیبردار و مایعات فراوان مصرف کند اگر دوره یبوست طولانی شد با تجیز پزشک میتواند داروهای ملین استفاه کند .
مقالات خواندنی:
در صورت مشاهده موارد زیر حتما با پزشک مغز و اعصاب خود تماس بگیرید.
- درد و قرمزی در محل زخم
- ترشح چرکی از زخم
- تب و لزر
- تهوع و استفراغ
- سردردهای صبحگاهی
- تاری دید
- تغییر در حس چشایی و بویایی
بکار بردن کاشت تیتانیوم بعد از جراحی
در نوعی ازاین جراحی پزشک قسمتی از جمجمه را برمی دارد و این قسمت هرگز قابل برگشت و ترمیم نیست به همین دلیل بر ای پر کردن قسمت جدا شده در مغز برای بیمار باید ایمپلنت که از جنس تیتانیوم یا استخوان مصنوعی است ساخته شود.
پرمصرف ترین نوع ایمپلنمت همان از جنس تیتانیوم است زیرا به زیبایی کمک میکند و همچنین موجب می شود به صورت یک محافظ برای مغز عمل کند.و تا حد زیادی از آسیب های وارده جلوگیری می کند.
چه مدت بعد از جراحی بیمار باید به پزشک مراجعه کند؟
بعد از جراحی بیمار نیاز است در وقت مقرر به پزشک مراجعه کرده و از سلامت و موفقیت عمل مطمعن شود معمولا بیمار برای مراجعه به جراح خود حدود ده تا چهارده روز بعد عمل باید اقدام کند همچنین در همان ماه اول پس از جراحی باید به پزشک موضعی مراجعه کند.در صورتی که بیمار بخواهد بداند علت و نوع تومورش از چیست باید به متخصص تومور شناسی مراجعه کند.همچنین برای اینکه خیال بیمار بابت خالی شدن مغز از تومور راحت شود باید به متخصص عکس برداری تومور مراجعه کند.و اگر بعد جراحی مشکلاتی از قبیل تکلم، راه رفتن و..داشت باید به مراکز توانبخشی برود تا با انجام تمرینات مناسب و کاربردی قدرت تکلم و راه رفتن فرد دوباره به حالت اول برگردد.