بیماری های نخاعی نمونه برداری از مایع مغزی و نخاعی بوسیله پونکسیون کمری
لومبار پانکچر یا پونکسیون کمری چیست؟
لومبار پانکچر اقدامی تشخصی است که طی آن از مایع مغزی ونخاعی جهت تهیه وبررسی نمونه انجام می شود.پونکسیون کمری در قسمت پشت بدن و ناحیه کمر انجام می گیرد مایع مغزی نخاعی نقش تغذیه ومحافظت از مغز ونخاع را برعهده دارد.درصورت بروز مشکلی همچون تومورها و عفونت ها ودیگر بیماری های مغزی،خصوصیات فیزیکی وشیمیایی این ماده تغییر کرده و با بررسی این مایع میتوان به تشخیص انواع بیماری ها دست پیدا کرد.
کاربرد لومبار پانکچر
تشخیص انواع تومورهای نخاع و ستون فقرات
تشخیص تومورهای مغزی
تشخیص عفونت های جدی مغز همچون مننژیت
تشخیص اختلالات عصبی همچون سندروم گلین باره و ام اس
تشخیص انواع بیماری های دستگاه عصبی مرکزی
مراحل انجام پونکسیون کمری
برداشتن مایع مغزی-نخاعی برای تست های آزمایشگاهی
ارزیابی فشار مایع مغزی نخاعی
تزریق داروهای بیهوشی، شیمی درمانی یا دیگر داروها
تزریق رنگ (میلوگرافی) یا مواد رادیواکتیو (سیستنوگرافی) درون مایع مغزی نخاعی جهت تصویربرداری تشخیصی جریان مایع
لومبارپانکچر چگونه انجام می گیرد؟
جهت دستیابی به مایع مغزی ونخاعی به کمک این روش،بیمار معمولا روی یک تخت به پهلو باید دراز بکشید و زانوهای خود را به سینه بچسبانید و بغل کنید (شبیه جنین در شکم مادر).دربرخی موارد نیز ممکن است ایستاده بروی تخت خم شود، پزشک انتهای کمر و پشت شما، جایی در انتهای ستون فقراتتان را با ماده ضدعفونی تمیز می کند. سپس مقداری بیحس کننده به زیر پوست منطقه ای بین 2 مهره ازستون فقرات تزریق می کند.پس از بی حس شدن ستون فقرات، پزشک یک سوزن را وارد منطقه بین دو مهره انتهایی می کند و وارد فضای ستون مهره ها که حاوی مایع مغزی نخاعی است،می کند. سوزن حدود 1 تا 2 دقیقه در بدن می ماند و به محظ دریافت مایع مغزی نخاعی به اندازه کافی، سوزن خارج می شود و مکان سوزن زده شده پانسمان می شود. مقداری از مایع مغزی نخاعی از طریق سوزن وارد شده، به بیرون نشت می کند که پزشک آن را با ظرف مخصوص نمونه گیری جمع می کند. در ابتدا پزشک ظاهر، رنگ و قوام مایع مغزی نخاعی را چک می کند و برای بررسی بیشتربه آزمایشگاه می فرستد.در آزمایشگاه مایع مغزی ونخاعی در زیرمیکروسکوپ جهت پیدا کردن باکتری ومیکروب خاص و همچنین مقدارگلوکز وپروتئین وسایر موادشیمیایی بررسی می شود.
آیا لومبار پانکچر عوارضی هم دارد؟
درمواردی ممکن است فرد پس از انجام نمونه برداری بوسیله لومبار پانکچر دچار سردرد شود،که این سردرد ها طبیعی هستند و پس از چندین ساعت از بین میروند.معمولا پزشک جهت پیشگیری از این سردردها به بیمار توصیه می کند تا چندین ساعت دراز بکشید و فعالیتی انجام ندهید.
از دیگر عوارض احتمالی لومبارپانکچر بروزعفونت یا خونریزی محل برداشتن مایع مغزی ونخاعی می باشد که این اتفاقات عموما نادر هستند و معمولا کمتر اتفاق می افتند.
جدیدترین مقالات:
روش تشخیص انواع بیماری بوسیله لومبار پانکچر چگونه است؟
جهت تشخیص انواع تومورها و بیمارهای مغزی بوسیله عمل توکسین کمری،مایع مغزی ونخاعی را از نظر رنگ ،ظاهر و حجم بررسی می کنند که عبارتنداز:
بررسی مایع مغزی ونخاعی از نظررنگ
-ظهور رنگ ابری یا کدری یا شیری،درصورت بروز این رنگ ها نشان دهنده افزایش پروتئین یا غلظت چربی می باشد
-ظهوررنگ زرد فام ،وجود محصولات حاصل از متلاشی شدن گلبولهای قرمز یکی از دلایل عمده تولید این نوع ظاهراست.مایع مغزی ونخاعی در این حالت صورتی ،نارنجی یازرد دیده می شود.
-چنانچه پس ازسانتریفیوژکردن مایع مغزیونخاعی ،رنگ صورتی تا قرمز مشاهده شود که بیانگر خونریزی واقعی است.
بررسی مایع مغزی و نخاعی از نظرحجم
حجم مایع ارسالی قبل از هر کاری باید ثبت گردد .جهت مشخص شدن میزان حجم لوله ارسالی باید با لوله درجه بندی هم سایز مقایسه گردد . از انتقال مایع ارسالی خودداری شود.