آیا فشار مغز درمان قطعی دارد

فشار مغز یا فشار درون جمجمه و یا ICP بیماری است که در آن، فرد احساس فشردگی شدیدی را در سر خود احساس می کند که از مهم ترین علت های بروز چنین عارضه ای، افزایش مقدار مایع مغزی و نخاعی یا ظهور توده یا ضایعه در مغز یا اطراف مغز است. عوامل زیادی در افزایش فشار درون مغز دخیل هستند که از شایع ترین دلایل آن می توان به عفونت، تومور، سکته مغزی، بیماری هیدروسفالی و مننژیت اشاره کرد.

عارضه فشار مغز در صورتی که به موقع تشخیص داده شود درمان قطعی دارد. اما در مورادی که درمان با تاخیر صورت بگیرد فشار وارده بر بافت ها و اجزای مغز، باعث آسیب های موقتی و دائمی به مغز می شود. فرد مبتلا به فشار مغز به علائم واضحی همچون تورم و ورم در بافت مغز، سردرد همراه با حالت تهوع، دوبینی و کاهش سطح هوشیاری دچار می شود از این رو جراح مغز و اعصاب برای درمان چنین اختلالی ابتدا داروهای ضدالتهاب همچون کورتیکواستروئید را تجویز می کند البته بسته به علت فشار مغز، داروهای تجویزی متفاوت است.

در بیشتر مواقع درمان قطعی فشار درون جمجمه، با دارو درمانی انجام می شود اما در صورتی که فشار درون مغز با دارو کاهش نیابد، همچون بیماری هیدروسفالی در این صورت برای خارج کردن  مقدار اضافی مایع مغزی و نخاع، از روش جراحی استفاده می شود پس با این وجود برای پاسخ به این سوال که آیا فشار مغز درمان قطعی دارد یا خیر یابد بگوییم فشار مغز قابل درمان است و از طریق روش های متنوعی می توان فشار اضافی را از مغز خارج کرد.

فشار مغز چیست؟ و علت بروز آن

فشار مغز اختلالی است که در آن مقدار مایع اطراف مغز افزایش می یابد. افزایش مایع مغزی و نخاعی، بروز توده یا ضایعه در مغز و اختلال در روند خونرسانی به مغز سه عامل مهمی هستند که سبب افزایش فشار مغز و جمجمه می شوند. مایع مغزی و نخاعی، مایع شفافی است که در تمامی سیستم دستگاه عصبی مرکزی وجود دارد و وظیفه محافظت و نگهداری از مغز و نخاع بر عهده این مایع می باشد. مایع مغزی و نخاعی دائما در حال گردش در فضای مغز است تا بافت مغز را از ضربه و آسیب ها نجات دهد.

مایع مغزی و نخاعی درون مغز در حالت تعادل قرار دارند؛ یعنی تنها10درصد مغز را مایع مغزی و نخاعی تشکیل می دهد. اما این فرآیند تا زمانی ادامه دارد آسیب یا ضایعه ای مغز را تهدید نکند اما در صورتی که ضربه یا آسیبی به مغز وارد شود و یا مغز به تومور یا توده ای دچار شود در این صورت روند تولید و تخلیه مایع مغز دچار اختلال می شود که در این صورت گفته می شود فرد به عارضه فشار مغز مبتلا شده است.

فشار درون جمجمه با علائمی همچون:

• تورم و ورم شدید در مغز
• تهوع و استفراغی که حالت جهنده دارند
• سردردهایی که با سرگیجه همراه است
• اختلال بینایی همراه با تاری دید و دوبینی
• احساس خشکی و سفتی شدید در گردن
• اختلال در حافظه و کاهش سطح هوشیاری

عواملی زیادی در بروز افزایش فشار درون جمجمه دخیل هستندکه از شایع ترین علت های آن می توان به:

• تومورهای مغزی
• التهاب مغز
• سکته مغزی
• بیماری صرع و تشنج
• هیدروسفالی
• آسیب های مغزی
• خونریزی مغز
• بیماری مننژیت

آیا فشار مغز خطرناک است

فشار مغز به دلیل و بدون علت ایجاد نمی شود و بیماری های خطرناکی همچون تومورمغزی، آبسه مغزی و...سبب بروز چنین فشار و دردی می شود به همین منظور می توان گفت فشار مغز بیماری خطرناکی است. علاوه بر آن با افزایش فشار مغز، رگ ها و عروق خونی اطراف مغز نیز تحت فشار قرار می گیرند از این رو در صورتی که این عارضه به موقع درمان نشود ممکن است مشکلات جدی تر همچون خونریزی ایجاد کند.

البته خطرناک بودن و نبودن این عارضه بستگی به عوامل زیادی دارد که قبل از هر چیزی در ابتدا باید به علت و دلایل اصلی بروز فشار در مغز بپردازیم. علل افزایش فشار درون جمجمه و مغز را به سه دلیل بستگی دارد:

1-افزایش مایع مغزی و نخاعی

بیماری هیدروسفالی و در پی آن افزایش مایع مغزی نخاعی یکی از شایع ترین علت های ابتلا به فشار مغز است. زمانی که مایع مغزی و نخاعی به دلایلی همچون اختلال در جذب و یا انسداد مسیر جریان مایع دچار اختلال شود؛ نتیجه چنین فرآیندی افزایش فشار درون مغز و بیماری هیدروسفالی است. بیماری هیدروسفالی با فشاری که بر مغز و اجزای مغز وارد می کنند عواقب جبران ناپذیری همچون تاخیر در رشد، تغییر در شخصیت و تحریک پذیری را برای بیمار به همراه دارد.

2-اختلال در عملکرد عروق خونی مغزی

فشار خون بالا، ضربه به سر، آنوریسم مغزی و... از جمله اختلالاتی هستند که به دلیل اختلال در عملکرد عروق خونی ایجاد می شود. زمانی که به دلیل آسیب، بافت مغز آسیب ببیند؛ مغز دچار تورم می شود. خونریزی در مغز مهم ترین نشانه اینگونه اختلالات است که میتواند تمامی مغز را در بر بگیرد و آسیب جدی به مغز وارد کند.

3-افزایش محتویات مغز

سومین علت ابتلا به فشار مغز، تشکیل توده ها و محتویات اضافی در مغز است عموما اینگونه اختلالات از خطرات و عوارض بیشتری برخوردار است زیرا مربوط به بیماری های سختی همچون تومور مغزی، آنسفالیت و ادم مغزی است. همچنین این نوع بیماری با علائم شدیدتری همچون تاری دید و دوبینی همراه است و در صورتی که به موقع درمان نشود عوارض زیادی را به بار می آورد.

درمان قطعی فشار مغز

اولین راه درمان فشار مغز، پیدا کردن علت ایجاد عارضه فشار مغز است؛ تشخیص علت فشار مغز توسط جراح مغز و اعصاب صورت می گیرد. تشخیص دقیق کمک زیادی به درمان قطعی فشار مغز می کند. زمان مراجعه به جراح یا متخصص مغز و اعصاب، پزشک ابتدا شروع به پرسیدن سوابق بیمار می کند. در صورتی که اخیرا ضربه ای به جمجمتان وارده شده است برای پزشک بازگو کنید( زیرا یکی از علت های ابتلا به فشار مغز، ضربه به سر است)

پزشک با بررسی معاینه عصبی و معاینه فیزیکی تا حدودی به فشار مغز پی می برد اما تشخیص علت اصلی اینکه چه عاملی سبب ابتلا به فشار مغز می شود باید عکس برداری از مغز صورت بگیرد. عکس برداری از مغز با استفاده از سی تی اسکن و ام آر آی صورت می گیرد.

مرحله اول درمان فشار مغز یا کم کردن فشار درون جمجمه، دارو درمانی است. متخصص مغز و اعصاب برای کم کردن التهاب و ورم حاصل از فشار، داروهای ضد التهابی را تجویز می کند. دارو مورد استفاده در درمان فشار درون جمجمه، داروی استروئیدی و کورتیکواستروئیدی که از رایج ترین انواع آن می توان به دگزامتازون اشاره کرد.

داروهای استروئیدی تنها در درمان تورم و ورم مغزی بکار برده می شوند و کاربرد دیگری ندارند از این رو در مورادی که علت فشار مغز، عفونت باشد در این صورت متخصص مغز و اعصاب در کنار داروهای استروئیدی، داروهای آنتی بیوتیک را نیز تجویز می کند. این داروها با اثر ضد باکتریایی و ضد میکروبی که دارند عوامل میکروبی موجود در مغز را به طور کامل از بین می ببرند.

بیشتر در مورد تخصص دکتر علیرضا شیخی بدانید:

جراح مغز و اعصاب

دسته دیگر داروهای تجویز شده برای درمان فشار مغز، داروهای ضد تشنجی هستند؛ از این نوع داروها زمانی استفاده می شود که علت فشار مغز، تشنج یا بیماری صرع باشد. داروهای آرام بخش و مسکن در کم کردن درد تجویز می شود.

در صورتی که فشار درون مغز به دلیل تومورمغزی یا خونریزی مغزی باشد در این صورت دارو تاثیری در کم شدن فشار ندارند و بیمار نیاز به جراحی دارد. درمان فشار حاصل از تومور، جراحی تومور مغزی است و در برخی مواقع که سرطان مغز از نوع بدخیم باشد در این صورت پس از جراحی، بیمار نیاز به  پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز دارد.

چگونه فشار مغز را پایین بیاوریم

از آنجایی که اصلی ترین علت بالارفتن فشار درون مغز و جمجمه، آسیب ها و ضربه های وارد شده به جمجمه است از این رو بهترین راه درمان، پیشگیری از بروز چنین اختلالی است. با اینکه نمیتوان به سادگی از برخی علت های فشار مغزی پیشگیری کنیم اما برخی عوامل همچون ضربه و آسیب به جمجمه هستند که با کمی مراقبت می توانید از ابتلا به فشار مغز پیشگیری کنید. بعد آسیب ها، عفونت عامل مهم دیگری که سبب بالا رفتن فشار درون مغز می شوند که بروز  چنین عاملی نیز می توان پیشگیری کرد.

همچنین در برخی مواقع علت هایی هستند که در بروز فشار مغز تاثیرگذارند که از شایع ترین علل آن می توان به چاقی یا اضافه وزن، داروها و مشکلات سلامتی بیمار اشاره کرد

اضافه وزن را کاهش دهید

اضافه وزن و چاقی، ارتباط بسیار نزدیکی با افزایش فشار مغز دارد. طبق آمار های نشان دهنده اغلب افرادی که به فشار مغز دچار می شوند جزو افراد چاقی هستند که به فشار خون مبتلاند.

داروهایی که سبب بروز افزایش فشار درون مغز را کاهش دهید

برخی داروها همچون تتراسایکلین هستند که تاثیر مستقیمی در افزایش فشار درون مغز دارند. علاوه بر دارو برخی مواد همچون ویتامین Aنیز است که در صورت مصرف بیش از حد، فشار درون جمجمه را افزایش می دهند.

جدیدترین مقالات:

جراح ستون فقرات

بیماری های خود را کنترل کنید

درمان بیماری ها علاوه بر اینکه از منظر کاهش درد و علائم بیمار اهمیت دارد از بروز عوارض بعدی نیز جلوگیری می شود. افزایش فشار مغز یکی از عوارضی است که اغلب به دنبال برخی بیمارها ایجاد می شود. بیماری آدیسون، کم خونی، اختلالات خونی، بیماری لوپوس و کم کاری تیروئید و.. از جمله بیماری های است اگر به موقع درمان نشود عواقب جبران ناپذیری همچون فشار مغز را به دنبال دارد.