بیماری های مغزی بیماری های عروق مغزی
عروق مغزی
رگهای خونی لوله های بسیار باریکی هستند که بخشی از دستگاه گردش خون محسوب می شوند و خونرسانی به سرتاسر بدن را برعهده دارند. انواع رگهای خونی که شامل سرخرگ ها (شریان ها) ،سیاهرگ ها (وریدها)، مویرگ ها (که کوچکترین رگ های خونی هستند و مبادله مواد زائد را انجام می دهند) تقسیم بندی می شوند. هرگونه اختلال یا گرفتگی در رگهای خونی را بیماری عروقی می نامند. بیماری عروقی یکی از شایعترین بیماری ها در سراسر جهان محسوب میشود و اگر درمان نشود ممکن است عوارض جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.
بیماری عروق مغزی
بیماری عروقی به مشکلات رگهای خونی از قبیل بسته شدن و تنگی رگهای خونی در مغز گفته می شود. گرفتگی رگها سبب می شود خونرسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد٬ این قسمت از مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. در این صورت مغز دچار سکته مغزی میشود. سکته مغزی میتواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگهای خون‌رسان مغز ایجاد شود.
چه افرادی مستعد ابتلا به بیماری های عروقی در مغزی هستند؟
- افراد مبتلا به فشار خون بالا
- افرادی مبتلابه دیابت
- افراد سیگاری
- افراد سالمند
البته این به معنا نیست که افراد جوان دچار این بیمار نمیشوند.به این معناست که افراد سالمند مستعدتر هستند.
شایع ترین بیماری های عروق مغزی
ترمبوسیز مغز:
از شایع ترین علت های سکته مغزی میتوان به این نوع گرفتگی عروق در مغز اشاره کرد. درپی این بیماری یک لخته یا پلاک خون در عروق خونی ایجاد میشود.
آمبولی مغزی:
دراین بیماری انتقال جریان خون به مغز مسدود شده زیرا خون به صورت حباب یا لخته از بدن به مغز انتقال میابد. حدود یک پهارم سکته های مغزی بر اثر آمبولی مغزی بروز می کنند.
به علت قطع شدن ناگهانی جریان خون در مغز عملکرد عصبی مختل می شود و موجب سکته مغزی میشود.
سکته های مغزی نیز انواع مختلفی دارند:
سکته مغزی ایسکمیک:شایع ترین نوع سکته است، که خود دو نوع دارد شامل:سکته مغزی آمبولیک:سکته مغزی ترومبوتیک
سکته هموراژیک:این نوع سکته ناشی از فشار خون بالا و ناهنجاری های عروقی است.این نوع سکته های به سکته های مغزی خونریزی دهنده نیز نامیده میشوند.در این نوع سکته ها بیمار نیاز به جراحی پیدا می کند زیراباید فشار داخل جمجمه را از بین ببرند
خونریزی مغزی:
به پاره شدن رگهای خونی و خارج شدن خون از آن، خونریزی مغزی یا هموراژ می گویند. حدود پانزده درصد سکته ها به دلیل خونریزی مغزی ایجاد می گردد.
آترواسکلروسیس:
لخته‌های خونی که باعث ترومبوز و آمبولی مغزی میشوند احتمال زیادی دارند که در یک شریانی که بر اثر آترواسکلروسیس آسیب دیده‌است ساخته شده باشند
آنوریسم مغزی:
آنوریسم مغزی یکی اختلالات که تشخیص آن با ناهنجاری شریان های وریدی (AVM)بسیارسخت است، زیرا علائم بسیار شبیه به هم دارند آنوریسم مغزی است. در این بیماری یک برآمدگی از دیواره سرخرگها بیرون میزند که میتواند به راحتی پاره شده و خونریزی مغزی ایجاد شود.
AVM:
در پی بروز اختلال (ناهنجاری شریان های وریدی (AVM) یک مارپیچیدگی غیرطبیعی درشریان های وریدی ایجاد می شود که فرآیند خونرسانی را با مشکل روبرو میکند.
علایم عمومی بیماری مغزی عروقی
- احساس ضعف و ناتوانی صورت و بازوها یا پاها
- سرگیجه بدون دلیل وسقوط ناگهانی
- عدم توانایی در انجام حرکات ظریف
- اختلالات تکلم و دربرخی موارد لکنت زبان یا مشکل در صحبت کردن
- اختلالات بینایی و تاری دید
- ایجاد مشکل در خوردن وبلعیدن غذا
- مشکل در به زبان آوردن افکار
علایم و نشانه هایی که در هنگام حمله های مغزی عروقی ایجاد میشود.
- تب شدید
- تشنج
- استفراغ
- تنفش دشوار و نامنظم و یا وقفه در نفس کشیدن
- سردرد های شدیدی که به یک باره ایجاد میشود.معمولا باسردردهای معمولی متفاوت هستند.
دلیل مبتلا شدن به بیماری های عروق مغزی و سکته های مغزی
این نوع بیماری دلایل مختلفی دارد:
*استفاده از برخی داروها و حتی بعضی بیماری ها مثل پارگی لایه پوشاننده سرخرگ کاروتید باعث میشود افراد مخصوصا بالای 40سال دچار سکته مغزی شوند. راه های پیشگری از سکته مغری یکی از نکات مهم است که باید هر فرد بداند
*در اکثر موارد خیلی از بیماری مغزی قبل از سکته فرد قابل تشخیص نیست به همین دلیل افراد با سیگار کشیدن چاقی شدید،دیابت بالا،وفشار خود باعث میشوند خطر بدتر و شدید تر شدن این بیماری افزایش یابد.
*تنگ شدن عروق مغزی باعث لخته شدن خون در مغز میشود و این لخته ها مسیر عروق را مسدود می کند و موجب سکته مغزی می شود.همچین حتی اگر این لخته خون در قسمت های دیگر بدن نیز ایجاد شود به سمت مغز طی دوره ای حرکت می کند و سرخرگ های ریز مغز را مسدود میکند که به این مشکل آمبولی گفته می شود و باعث سکته آمبولیک میشود.
راههای پیشگیری از بیماری عروق مغزی
- ورزش کردن وتحرک کافی
- سیگار را ترک کنید.
- تغذیه مناسبی داشته باشید.داشتن رژیم غذایی کم چرب و سالم و پرفیبر کمک زیادی به داشتن سلامت مغز و قلب می کند
- به صورت مرتب فشار خون خود را کنترل کنید
- اگر دچار چربی خون و کلسترول هستید حتما زیر نظر پزشک ،با مصرف دارو آن را به حد نرمال خود برسانید
- جلوگیری از افزایش وکاهش وزن شدید و نگه داشتن وزن در حالت نرمال
- اگر بیمار دچار تپش قلب است باید به پزشک خود مراجعه کرده تا دارو رقیق کننده تجویز کند تا از سکته مغزی جلوگیری شود
مقالات خواندنی:
تشخیص بیماری عروقی مغز
حدود نود درصد از بیماران مبتلا به عروق مغزی، در ابتدای بیماری هیچ علامتی از خود نشان نمی دهند. پزشک متخصص معمولا سکته های مغزی را در طی معاینات بالینی وانجام آزمایشاتی از قبیل (CPK-BB)تشخیص می دهد. اما با انجام این روش ها شناسایی محل دقیق خونریزی و پارگی عروق امکان پدیر نیست. پزشک برای پی بردن به این موضوع بیمار را به انجام یکسری آزمایشات هدایت می کند. جهت تعیین محل دقیق خونریزی انجام آزمایشاتی از قبیل سی تی اسکن، ام آرآی کمک شایانی به این کار می کند.
ام آر آی:این روش دقت بالایی دارد برای تشخیص سکته مغزی در همین مرحله اول
سی تی اسکن:این روش نیز برای تشخیص سکته مغزی و همچنین خونریزی مغزی مورد استفاده قرار میگیرد چون در این روش خون و استخوان و بافت از هم جدا و به صورت تک تک مورد برسی قرار میگیرد.اما دقت این روش از ام آر آی کمتر است
نوار قلب:این روش کمک میکند تا ضربان قلب بیمار مورد برسی قرار بگیرد زیرا در بسیاری مواقع نامنظم بودن ضربان قلب موجب سکته مغزی می شود.
درمان بیماری های عروقی و مغز
درمان بیماری عروقی مغزی به روش های زیر انجام میگیرید:
دارو درمانی:
معمولا روش دارو درمانی برای پیشگیری و مقابله با بیماری انجام میگیرد. همچنین دوز دارو و نوع دارو بسته به تشخیص و شدت بیماری در افراد مختلف متفاوت است از جمله داروها جهت درمان بیماری عروق مغزی میتوان به:
استفاده از داروهای کاهنده کلسترول برای کاهش خطر سکته مغزی
استفاده ار داروهای رقیق کننده خون از قبیل: آسپیرین، دیپیریدامول، تیکلوپیدین، کلوپیدوگرل برای کاهش خطر سکته مغزی
همچنین تعدادی از داروهای تجویز شده برای سکته مغزی برای دوره ی خاصی تجویز شده مثلا وقتی فرد علایم سکته مغزی دارد. به همین علت زمان و دوره مشخص شده بسیار مهم است.
پلاک برداری:
این عمل جراحی بیشتر برای درمان آنوریسم مغزی در دیواره سرخرگ کاروتید انجام میگیرد، جهت خارج کردن پلاک و حباب ایجاد شده در داخل سرخرگ انجام میگیرد. تا خون به حالت طبیعی به مغز منتقل شود.
عمل آنژیوپلاستی
در این عمل به کمک یک کاتتر(دارای نوک بالنی شکل )را درون سرخرگ کاروتید می کنند و با حرکت دادن بالن در درون سرخرگ پلاک مسدود شده را تخریب کرده و بدین جهت مسیر سرخرگ باز میشود. این عمل به استنت گذاری مغز معروف است. استنت های موجود در سرخرگ از بسته شدن مجدد سرخرگ جلوگیری می کند.