درمان آنوریسم مغزی پاره شده

درمان آنوریسم مغزی پاره شده از طریق جراحی بستن کلیپ یا کلیپس کردن صورت می گیرد بدین صورت که جراح مغز و اعصاب با برداشتن بخشی از جمجمه به محل پارگی آنوریسم دست می یابد و رگ های تغذیه کننده آنوریسم را حذف می کند.

حال بهتر است قبل از بررسی راههای درمان آنوریسم مغزی پاره شده، ابتدا به ارزیابی خود بیماری آنوریسم مغزی و علائم آن بپردازیم؛ آنوریسم مغزی یک تورم بادکنک مانندی که در رگهای خونی مغز ایجاد می شود. این تورم و برآمدگی به دنبال یک اشکال و ضعف در جدار شریان های مغزی ایجاد می شود؛ فشار خون بالا، استعمال سیگار و تنباکو، سبب ضعف در شریان های مغز و ایجاد حباب ها و برجستگی هایی در مغز می شود.

بروز سردردهای ناگهانی و تشدید شونده از جمله مهم ترین علائم این بیماری مغزی است و فرد مبتلا به آن شدیدترین و بدترین سردرد عمر خود را تجربه می کند. تشنج، احساس ضعف در اندام ها، تاری دید و خستگی از دیگر علائم آنوریسم مغزی است که در صورت بزرگ شدن برآمدگی یا پارگی این برآمدگی علائم بیماری مغزی بدتر می شود. البته در مواردی این عارضه با هیچ علائمی همراه نیست و بیمار مشکل خاصی را تجربه نمی کند؛

نشت و پارگی این اختلال در مغز بیمار را در معرض مرگ و اختلالات خطرناکی همچون خونریزی مغزی و در پی آن آسیب مغزی و سکته مغزی قرار می دهد از این رو نیازمند درمان سریع است.

علائم آنوریسم مغزی پاره شده

آنوریسم مغزی جزو بیمارهای خطرناک مغز است که با یک بیرون زدگی در جدار شریان های مغزی نمایان می شود. آنوریسم می تواند در تمامی رگ های مغز رخ دهد اما در شیوع آن در شریان های مغز بیشتر است.  آنوریسم مغزی می تواند نشت کند و یا پاره شود و سبب خونریزی در داخل مغز شود؛ زمانی که در رگ های خونی موجود در آنوریسم پارگی رخ دهد؛ برای چند ثانیه خون به سمت بیرون نشت کرده و سپس با تشکیل پلاک، خون در داخل مغز منعقد می شود. در این صورت بیمار به علائمی همچون:

• سردردهای بسیار شدید و ناگهانی
• حالت تهوع و استفراغ
• سفتی و خشکی در گردن
• اختلال در بینایی و تاری دید
• ابتلا به تشنج بدون دلیل خاص
• حساسیت به نور
• سردرگمی و اختلال در حافظه

شود. البته این علائم بسته به مقدار و محلی که آنوریسم در آن نشت کرده است؛ متفاوت است برای مثال ممکن است در برخی افراد این پارگی تنها با سردرد های شدید و ناگهانی همراه باشد. در برخی بیماران این علائم ممکن است بین یک روز تا چندین هفته ادامه داشته باشد و در صورت درمان به موقع ممکن است پارگی بزرگتر شود و در نهایت حجم بیشتری از خون به بافت مغز آسیب بزند. از مهم عوارض پارگی و نشت آنوریسم مغزی، افزایش فشار درون مغز است همچنین در مواردی ممکن است به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی به مغز، بافت های مغز آسیب ببینند.

آنوریسم های پاره نشده عموما علائمی را با خود به همراه ندارند اما در صورتی که این برآمدگی بیش از حالت طبیعی بزرگ باشد در این صورت ممکن با فشار که بر مغز و اعصاب اطراف مغز وارد می کنند سبب بروز علائمی در بیمار شود که از شایع ترین علائم آنوریسم پاره نشده میتوان به:

• درد شدید در ناحیه بالا و پشت چشم
• گشاد شدن مردمک چشم
• اختلال در بینایی و دوبینی
• فلج شدن و بی حسی در یک طرف صورت یا بدن

آنوریسم مغزی به چه دلایل و علت هایی رخ می دهد؟

آنوریسم مغزی را بر حسب علت آن به دو نوع آنوریسم اکتسابی و آنوریسم مادرزادی تقسیم می کنند. در نوع مادرزادی این بیماری، کودک یا نوزاد تازه متولد شده به دلیل ضعف مادرزادی سرخرگ مغز به این اختلال دچار می شود. از دیگر عوامل مادرزادی آنوریسم مغزی می توان به:

• بیماری کلیوی پلی کیستیک
• تنگی دیواره آئورت
• ناهنجاری عروق کرونری مغزی
• سابقه خانوادگی ابتلا به آنوریسم مغزی

می باشد. بروز چنین اختلالی در کودکان و نوزاد بسیار نادر است اما در صورت بروز با علائمی همچون سردرد، اختلال در بینایی و ... همراه است.

شایع ترین علت بیماری آنوریسم مغزی، به دلیل عوامل اکتسابی است که دراین نوع بیمار به دلایل اکتسابی همچون بالا بودن سن، سیگار کشیدن، بالا بودن فشار خون، استفاده زیاد از الکل و ضربه خوردن سر ممکن است به این اختلال دچار شود. بیماری آنوریسم مغزی در صورتی که پاره نشود عموما خطراتی را به همراه ندارد اما زمانی که آنوریسم مغز پاره شود؛ خون می تواند به سلول های اطراف مغز آسیب بزند. از جمله عوارض جانبی پارگی آنوریسم مغزی می توان به:

افزایش فشار درون مغز

با پاره شدن آنوریسم مغزی، فشار داخل مغز افزایش می شود؛ با افزایش فشار بیش از حد، اکسیژن رسانی به بافت مغز مختل می شود از این رو ممکن است بیمار به کم شدن هوشیاری و بیهوشی دچار شود.

خونریزی مغز

کاملا واضح و مشخص است که وقتی آنوریسمی که حاوی رگ های خونی است پاره شود؛ خونریزی در مغز اتفاق می افتد و بروز چنین عارضه ای جریان خون را به سلول های مغز محدود می کند و موجب آسیب بیشتر سلول های مغز می شود.

هیدروسفالی

هنگامی که آنوریسم مغزی پاره شود؛ با خونریزی در مغز رخ می دهد؛ ممکن است خون به فضای بین مغز و نخاع و جایی که مایع مغزی و نخاعی در جریان است جریان یابد؛ در این صورت گردش مایع مغزی ونخاعی متوقف می شود و ممکن است فرد به هیدروسفالی دچار شود.

هیپوناتومی

به کم شدن مقدار سدیم خون، هیپوناتومی می گویند. خونریزی در داخل مغز ممکن است تعادل و جریان یافتن یون سدیم در داخل خون را دچار اختلال کند؛ بروز چنین اختلالی هیپوتالاموس را آسیب می زند.

تشخیص آنوریسم مغزی پاره شده

با اینکه می توان از طریق علائم تا حدودی به تشخیص عارضه آنوریسم مغز پی برد. انواع مختلفی از روش ها برای تشخیص آنوریسم مغزی وجود دارد که از رایج ترین انواع آن می توان به:

سی تی اسکن

در توموگرافی کامپیوتری (سی تی) سر یا مغز از دستگاه‌های مخصوص اشعه ایکس برای ارزیابی و برررسی آنوریسم مغزی استفاده می شود. در این روش باریکه نازکی از اشعه ایکس (مانند باریکه اشعه لیزر) به اندام بیمار تابانده میشود تا از این طریق محل دقیق آنوریسم و شدت عارضه مشخص می شود.

ام آر آی

در تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) مغزی از میدان مغناطیسی قوی، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تولید عکس‌ از مغز و سایر قسمت‌های جمجمه استفاده می‌شود که بسیار شفاف‌تر و دقیق‌تر از عکس‌هایی است که با روش‌های دیگر گرفته می‌شود. به کمک این روش علاوه بر آنوریسم مغزی و اختلالات موجود در مایع مغزی و نخاعی نیز مشخص می شود.

آنژیوگرام

در مورادی که جراح مغز و اعصاب مشکوک به پاره شدن آنوریسم شود در این صورت با استفاده از آنژیوگرافی اقدام به تشخیص آنوریسم مغزی می کند؛ آنژیوگرافی یا آنژیوگرام مغزی اقـدامی تشخـیصی است که تصاویری از عروق (شریان های) مغز  و یا سر و جریان خـون درآنها فـراهم می کند. در صورتی که به هر علتی آنوریسم مغزی پاره شود در این صورت عروق مغز پاره می شود و بیمار در معرض سکته مغزی قرار می گیرد از این رو به کمک این روش می توان پارگی آنوریسم را به موقع تشخیص داد.

راه های درمان آنوریسم مغزی پاره شده

اصلی ترین راه درمان آنوریسم مغزی پاره شده از طریق جراحی صورت می گیرد که از رایج ترین روش های جراحی در درمان آنوریسم می توان به:

 جراحی کلیپس آنوریسم

برای انجام این جراحی، جراح مغز و اعصاب با استفاده از جراحی کرانیوتومی اقدام به برداشتن بخشی از جمجمه می کند تا با باز کردن جمجمه و عبور دادن ابزار و میکروسکوپ کوچکی به دورن مغز، یک کلیپ را به پایه آنوریسم متصل کند. به کمک این جراحی شانس پارگی بیش از حد آنوریسم کاهش می یابد و بیمار بین چهار تا شش هفته به بهبودی می یابد.

جراحی اندوواسکولار

در این روش جراحی، جراح مغز و اعصاب یک لوله پلاستیکی توخالی (کاتتر) را به داخل سرخرگ معمولا در کشاله ران وارد و از آن طریق به آنوریسم می رسد و پس از آن با استفاده از یک سیم راهنما با فشار یک سیم پلاتین نرم را از طریق کاتتر به آنوریسم وارد می کنند. حلقه سیم داخل آنوریسم، باعث قطع جریان خون و سبب لخته خون می شود. این لخته شدن در اصل سبب مهر و موم کردن آنوریسم در عروق می شود.

جراحی آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی شامل قرار دادن و بالارفتن یک بالون کوچک است که در شریان مسدود شده قرار می گیرد و به گسترش عروق کمک می کند. آنژیوپلاستی اغلب با قرار دادن دائمی یک لوله کوچک فلزی به نام استنت صورت می گیرد، این لوله به باز کردن شریان کمک می کند و شانس گرفتگی دوباره آن را کاهش دهد. بعضی از استنت ها برای کمک به باز نگه داشتن شریان ها با داروها پوشش داده می شوند و بعضی دیگر بدون دارو هستند.

در مورادی ممکن است جراح مغز و اعصاب برای کم کردن درد و عوارض بیماری از انواع داروها برای کم کردن درد و عوارض بیماری استفاده کند. از جمله داروهای بکار رفته در درمان آنوریسم پاره شده می توان به:

داروهای ضد درد همچون استامینوفن

داروهای ضد تشنج که برای درمان تشنج های ناشی از پارگی و آنوریسم مغزی می باشد.

درمان های توانبخشی که شامل گفتار درمانی، کاردرمانی می باشد.