مهمترین علل خونریزی مغزی و راهای جلوگیری از آن؟
مهمترین علل خونریزی مغزی و راهای جلوگیری از آن:
بیماریهای مغز و اعصاب
از علل خونریزی مغزی میتوان به تصادف، تومور مغزی، سکته مغزی، یا فشار خون بالا ناشی از شرایط مادرزادی یا سایر بیماریها اشاره کرد.
خونریزی مغزی میتواند باعث عدم انتقال اکسیژن به مغز، ایجاد فشار اضافی در مغز و کشتن سلولهای مغزی شود. اگر علائم خونریزی مغزی دارید، بسیار مهم است که درمان را در اسرع وقت انجام دهید.
خونریزی مغزی چیست
خونریزی مغزی به عنوان خونریزی داخل جمجمه نیز شناخته میشود. مغز داخل جمجمه قرار دارد. اگر رگ خون در مغز نشتی داشته باشد، میتواند باعث فشرده شدن مغز و آسیب به آن شود. از علل خونریزی مغزی، میتوان به پاره شدن عروق خونی در مغز یا سکته مغزی اشاره کرد.
با خونریزی مغزی، سطح اکسیژن مغز پایین میآید. کمبود اکسیژن میتواند موجب تورم مغزی شود که به عنوان ادم مغزی شناخته میشود. خون نشتی در یک توده معروف به هماتوم جمع میشود. فشار اضافی ناشی از کاهش اکسیژن میتواند سلولهای مغزی را از بین ببرد. خونریزی مغزی یک وضعیت پزشکی تهدید کننده زندگی بوده و دریافت درمان پزشکی فوری، ضروری است.
علائم
علائم خونریزی مغزی شامل موارد زیر است:
سردرد ناگهانی یا شدید
ضعف، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در بازوها یا پاها (اغلب در یک طرف)
تهوع یا استفراغ
تغییرات بینایی
تغییر در تعادل
مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار
دشواری استفاده از مهارتهای حرکتی خوب
تشنج
از دست دادن هوشیاری
علل خونریزی مغزی
عوامل متعددی وجود دارد که میتوان از آنها به عنوان علل خونریزی مغزی نام برد. از جمله مهمترین علل خونریزی مغزی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ضربه یا جراحات به سر
آنوریسم مغزی (یک ناحیه ضعیف در یک شریان مغز)
فشار خون بالا
اختلالات رگ خون
اختلالات خونریزی
بیماری کبد
تومور مغزی (در مقاله علت و علائم تومور مغزی بیشتر در این باره مطالعه کنید.)
سوء مصرف مواد
تشخیص علل خونریزی مغزی
برای تشخیص علل خونریزی مغزی، پزشک ابتدا از علائم خونریزی مغزی مطلع میشود. بعد، آنها برای پیدا کردن منبع و علل خونریزی مغزی تلاش خواهند کرد. برای انجام این کار، پزشک ممکن است یک سی تی اسکن، MRI یا یکی از تستهای زیر را تجویز کند:
آنژیوگرافی: در طی یک آنژیوگرافی، یک کاتتر وارد یک شریان میشود و از طریق سیستم گردش خون به مغز میرسد. سپس از طریق کاتتر، ماده رنگی تزریق میشود. این رنگ باعث میشود که جریان خون در اشعه ایکس مشاهده شود.
آنژیوگرافی توموگرافی کامپیوتری (CTA): در طی آزمایش CTA، رنگ به طور مستقیم به جریان خون تزریق میشود. این رنگ باعث میشود که شریانها در مغز در سی تی اسکن دیده شوند.
آزمون مایع مغزی نخاعی: شواهدی از خون در این مایع، ممکن است خونریزی را نشان دهد.
سوراخ بینی کمری (ضربهای ستون فقرات)
انواع خونریزی مغزی
چند نوع خونریزی مغزی وجود دارد. نوع بستگی به محل خونریزی دارد:
خونریزی داخل مغزی – خونریزی که در داخل مغز اتفاق میافتد
خونریزی زیررواکانیدی – خونریزی بین مغز و غشاء که آن را پوشش میدهد
خونریزی زیر دیوار – زیر لایه درونی مننژ و بالای مغز
خونریزی اپیدورال – خونریزی بین جمجمه و مغز
درمان خونریزی مغزی
تشخیص و درمان علل خونریزی مغزی ممکن است دشوار باشد. زیرا بعضی از بیماران همیشه نشانههای فیزیکی را نشان نمیدهند. پزشکان باید آزمایشهایی انجام دهند تا محل دقیق خونریزی مغز را پیدا کنند. اگر وضعیت شدید باشد برای درمان و کاهش فشار مغزی ناشی از خونریزی مغز، جراحی ضروری میشود.
خونریزی ناشی از آنوریسم ناگهانی مغزی ناشی از قطع عروق، از طریق یک عمل جراحی که در آن بخشی از جمجمه برداشته میشود، انجام میگیرد. سایر گزینههای درمان شامل داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد صرع و داروهای دیگر برای کنترل علائم مانند سردردهای شدید و تشنج مورد استفاده قرار میگیرد. درمان خونریزی مغزی به اندازه خونریزی، موقعیت آن در مغز و میزان تورم آن بستگی دارد. هنگامی که دکتر شما منبع خونریزی را پیدا میکند، درمانها شامل موارد زیر میشود:
جراحی BrainPath: این روش جراح شما را قادر میسازد تا تومور یا لخته خون را از طریق کانال یا پورت اندازهگیری کند. در مقایسه با جراحی باز سنتی، به طور معمول در این روش، زخم و عوارض کمتر و زمان بهبودی سریعتر است.
جراحی: در برخی موارد ممکن است جراحی سنتی برای تخلیه خون از مغز یا رفع خونریزی عروق خونی مورد نیاز باشد.
تخلیه مایعاتی که مغز را احاطه کرده اند: این روش باعث ایجاد اتاق برای رشد هماتوم بدون آسیب رساندن به سلولهای مغزی میشود.
دارو: داروها برای کنترل فشار خون، تشنج یا سردرد استفاده میشود.
کاتتر: یک لوله طولانی و نازک از طریق رگهای خونی رشته میشود تا زمانی که به ناحیه آسیب دیده برسد.
درمان فیزیکی، شغلی و گفتار: این درمان خونریزی مغزی میتواند به افراد کمک کند تا عملکردهای مغز (مانند توانایی صحبت کردن) را که احتمالا تحت تأثیر خونریزی قرار گرفتهاند، باز گرداند.
عوارض بعد از یک خونریزی مغزی
عوارض بعد از خونریزی مغزی ممکن است ایجاد شود. خونریزی مانع از ارتباط سلولهای عصبی با قسمتهای بدن و عملکرد آنها میشود. مشکلات مانند از دست رفتن حافظه، گفتار یا حرکت در منطقه آسیب دیده رایج است. توانبخشی مناسب پس از یافتن علل خونریزی مغزی و درمان آن، شامل فیزیوتراپی برای تقویت بخشهای مختلف بدن میشود.
بسته به محل و خسارت که رخ میدهد، احتمالا برخی از عوارض طولانی مدت وجود داشته باشد. این عوارض شامل موارد زیر است:
فلج
بی حسی یا ضعف بخشی از بدن
مشکل بلعیدن
از دست دادن بینایی
ناتوانی در صحبت کردن یا درک کلمات
سردرگمی یا از دست دادن حافظه
تغییر شخصیت یا مشکلات عاطفی
شاید فرد پس از خونریزی مغزی، تاحدودی بهبود یابد اما درمان مناسب، بسیار مهم است. به طور معمول نیاز به توانبخشی برای بهبود کامل وضعیت فرد مورد نیاز است. درمان توانبخشی شامل موارد زیر میشود:
درمان فیزیوتراپی
گفتار درمانی
کار درمانی
تغییر سبک زندگی برای کاهش خطر خونریزی دیگر
اثرات خونریزی مغزی در گروههای سنی مختلف متفاوت است. خونریزی مغزی به احتمال زیاد در افراد مسن رخ میدهد. بیشتر خونریزیهای داخل مغزی که به طور ناگهانی در کودکان رخ میدهد به علت ناهنجاریهای عروق خونی است. سایر علل احتمالی شامل بیماریهای خون، تومورهای مغزی، سپتی سمی یا سوء مصرف مواد است.
بر اساس یک مطالعه، تروما، شایعترین علل خونریزی مغزی و اختلالات خونریزی است. در نوزادان و کودکان، خونریزی مغزی به احتمال زیاد رخ نمیدهد. در نوزادان، خونریزی مغزی میتواند به علت آسیب در حین زایمان باشد. علائم و همچنین برخی از گزینههای درمان در بزرگسالان و کودکان بسیار مشابه هستند. درمان در کودکان بستگی به محل خونریزی و همچنین شدت مورد دارد. کودکان به طور کلی بهتر از بزرگسالان از خونریزی مغزی بهبود مییابند، زیرا مغز آنها هنوز در حال توسعه است.
جلوگیری از خونریزی مغزی
از آنجایی که بسیاری از خونریزی مغزی ناشی از صدمات است، مهم است که اقدامات احتیاطی مانند استفاده از کلاه ایمنی در هنگام دوچرخه یا موتور سیکلت سواری انجام شود. بسیاری از علل خونریزی مغزی به علت آسیب مغزی است. در نتیجه، مهم است که مردم از مغز خود محافظت کنند.
افرادی که دچار خونریزی مغزی یا سکته مغزی هستند بیشتر احتمال دارد که در آینده دچار خونریزی مجدد در مغز شوند. تغییر دادن شیوه زندگی میتواند به فرد کمک کند تا خطر این مورد را پایین بیاورد یا از وقوع رویداد جلوگیری کند. افراد مبتلا به فشار خون بالا نیاز به نگه داشتن و کنترل فشار خون خود دارند. فشار خون بالا علت اصلی سکته مغزی است و در بسیاری از موارد میتوان از آن اجتناب کرد. همچنین برای جلوگیری از خونریزی مغزی، اجتناب از سیگار کشیدن مهم است. سیگار کشیدن یک عامل خطر بزرگ سکته مغزی است. نیکوتین و دی اکسید کربن باعث آسیب به سیستم قلبی عروقی میشوند.
افراد مبتلا به دیابت باید سطح قند خون خود را کنترل کنند. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت همچنین دارای فشار خون بالا و کلسترول و اضافه وزن هستند که همه عوامل خطر سکته مغزی محسوب میشوند. رژیم غذایی و ورزش کافی و مناسب میتوانند باعث کاهش خطرخونریزی مغزی شوند.
علاوه بر موارد بالا، افراد باید تلاش کنند غذاهایی را که سلامت قلب و مغز را بهبود میبخشد، بخورند. غذاهایی با چربی اشباع، چربی ترانس و کلسترول بالا میتوانند سطح کلسترول خون را افزایش دهند. رژیمهای غذایی با کالری بالا نیز میتوانند به چاقی منجر شوند. وزن بیش از حد بدن میتواند به افزایش فشار خون، دیابت، بیماریهای قلبی و سکته کمک کند.